Piłka nożna to nie tylko widowiskowy sport, ale także gra taktyczna, w której każdy ruch na boisku ma znaczenie. Jednym z kluczowych elementów taktyki jest pressing – agresywne atakowanie przeciwnika będącego w posiadaniu piłki, w celu jej szybkiego odzyskania. Pressing może być stosowany na różnych wysokościach boiska i z różną intensywnością, a jego skuteczność zależy od wielu czynników, takich jak przygotowanie fizyczne zawodników, ich zgranie i umiejętność realizacji założeń taktycznych. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest pressing w piłce nożnej, jakie są jego rodzaje, zalety i wady, a także jak można mierzyć jego efektywność za pomocą specjalnych statystyk. Zrozumienie pressingu jest kluczowe dla trenerów, zawodników i kibiców, którzy chcą lepiej pojąć taktyczne niuanse tej pięknej gry.
Czym jest pressing?
Pressing w piłce nożnej to taktyka polegająca na agresywnym atakowaniu przeciwnika, który jest w posiadaniu piłki. Celem pressingu jest jak najszybsze odebranie piłki rywalowi, najlepiej na jego połowie boiska, aby stworzyć sobie okazję do ataku. Pressing zmusza drużynę przeciwną do popełniania błędów i utrudnia im swobodne rozgrywanie piłki. Dobrze wykonywany pressing na boisku może prowadzić do szybkiego odzyskania piłki i stworzenia groźnej sytuacji bramkowej, na przykład dającej szansę na strzelenie klasycznego hattricka. Pressing wymaga dobrej organizacji, zgrania i zaangażowania całego zespołu.
Rodzaje pressingu
W piłce nożnej wyróżnia się dwa główne rodzaje pressingu:
- Wysoki pressing:
- Polega na atakowaniu przeciwnika na jego połowie boiska, zaraz po stracie piłki.
- Celem jest szybkie odzyskanie piłki blisko bramki rywala i stworzenie okazji do zdobycia gola.
- Wymaga bardzo dobrego przygotowania fizycznego i zgrania całego zespołu.
- Niski pressing:
- Polega na cofnięciu się na własną połowę i atakowaniu przeciwnika dopiero na niej.
- Celem jest zmuszenie rywala do rozgrywania piłki na boki boiska i odcięcie możliwości prostopadłego podania.
- Pozwala na lepszą kontrolę centrum pola i uniknięcie pozostawienia dużych luk w obronie.
Zalety pressingu
Pressing jako taktyka gry w piłce nożnej ma wiele zalet:
- Utrudnia przeciwnikowi rozgrywanie piłki i budowanie akcji ofensywnych.
- Agresywne atakowanie rywala zmusza go do szybszych i mniej precyzyjnych zagrań.
- Odcina możliwości podań do zawodników między liniami.
- Zwiększa szanse na odzyskanie piłki blisko bramki rywala.
- Wysoki pressing pozwala na odebranie piłki na połowie przeciwnika.
- Stwarza możliwości do szybkiego stworzenia okazji bramkowej.
- Zmusza przeciwnika do popełniania błędów.
- Presja wywierana na zawodników rywala może prowadzić do złych decyzji i strat piłki.
- Odzyskana piłka w newralgicznych miejscach boiska daje szansę na groźne kontry.
- Pozwala na szybkie przejście z obrony do ataku po odzyskaniu piłki.
- Wysoki pressing umożliwia natychmiastowe vertikalne (pionowe) atakowanie po odbiorze.
- Przeciwnik nie ma czasu na przegrupowanie i ustawienie obrony.
Pressing jest bardzo użyteczną taktyką, która przy odpowiednim wyszkoleniu i zgraniu zespołu, może przynosić wymierne korzyści w postaci odbioru piłki i stwarzania sytuacji strzeleckich. Warto jednak pamiętać, że źle wykonywany pressing również niesie ze sobą pewne zagrożenia, dlatego wymaga on odpowiedniego przygotowania całej drużyny.
Wady pressingu
Choć pressing jest niewątpliwie użyteczną taktyką, to ma też swoje wady i zagrożenia:
- Wymaga bardzo dobrego przygotowania fizycznego całego zespołu.
- Ciągłe atakowanie przeciwnika i próby odbioru piłki są niezwykle męczące.
- Zawodnicy muszą być w stanie utrzymać wysokie tempo gry przez cały mecz.
- Słabsze przygotowanie fizyczne może prowadzić do „dziur” w pressingu w końcówce spotkania.
- Źle wykonywany może prowadzić do pozostawienia dużych luk w obronie.
- Jeśli pressing nie jest odpowiednio skoordynowany, mogą pojawić się wolne przestrzenie.
- Przeciwnik może to wykorzystać do stworzenia przewagi liczebnej w newralgicznych miejscach boiska.
- Szczególnie groźne są sytuacje, gdy obrońcy zostają bez wsparcia pomocników.
- Przeciwnik może przełamać pressing długimi podaniami za linię obrony.
- Zespoły dobrze wyszkolone technicznie potrafią znaleźć sposób na pressing.
- Długie, prostopadłe podania w uliczkę za linię pressingu mogą okazać się bardzo groźne.
- Wymaga to od obrońców umiejętności gry 1 na 1 i odpowiedniego ustawienia.
- Zawodnicy pressujący mogą łatwo „nazbierać” żółte kartki za faule.
- Agresywna gra i próby odbioru często wiążą się z faulami.
- Szczególnie w okolicach pola karnego faule mogą prowadzić do groźnych stałych fragmentów gry, jak rzuty wolne pośrednie czy bezpośrednie.
- Żółte kartki dla kluczowych zawodników mogą być sporym osłabieniem w dalszej części meczu.
Pressing wymaga odpowiedniego przygotowania i zgrania całego zespołu. Źle wykonywany może prowadzić do poważnych problemów w defensywie. Trener decydujący się na tę taktykę musi mieć pewność, że jego zawodnicy są w stanie sprostać wysokim wymaganiom fizycznym i taktycznym, jakie niesie ze sobą pressing.
Statystyki pressingu
W dzisiejszych czasach piłka nożna to nie tylko widowisko sportowe, ale też pole do zaawansowanych analiz taktycznych i zbierania szczegółowych danych. Skuteczność pressingu można zmierzyć specjalnymi statystykami, dostępnymi między innymi na platformie InStat. Oto niektóre z nich:
- PPDA (Passes allowed Per Defensive Action)
- Wskaźnik ten mówi, ile podań przeciwnik wykonuje na jedną akcję defensywną pressującego zespołu.
- Im niższa wartość PPDA, tym wyższa intensywność pressingu danej drużyny.
- Przykładowo, PPDA na poziomie 4 oznacza, że zespół pozwala przeciwnikowi na 4 podania, zanim podejmie akcję defensywną (wślizg, przechwyt, wybicie itp.).
- Challenge intensity
- Wskaźnik ten obrazuje intensywność pojedynków o piłkę.
- Mierzy on liczbę „challenge’ów” (wślizgów, przechwytów, wygranych pojedynków główkowych itp.) na minutę gry, gdy dana drużyna nie ma piłki.
- Wyższa wartość challenge intensity świadczy o bardziej agresywnym pressingu.
- Wskaźnik agresywności pressingu
- Jest to złożony wskaźnik, biorący pod uwagę wiele zmiennych, takich jak PPDA, challenge intensity, wysokość odbiorów, czas spędzony na połowie rywala itp.
- Wskaźnik ten pozwala ocenić, jak wysoko i intensywnie dana drużyna atakuje przeciwnika.
- Przykładowo, wysoki wskaźnik agresywności pressingu może świadczyć o tym, że zespół stosuje wysoki pressing na połowie rywala, z dużą liczbą odbiorów i pojedynków o piłkę.
Statystyki te pozwalają trenerom i analitykom precyzyjnie ocenić, jak ich zespół radzi sobie z pressingiem, a także jak wygląda pressing w wykonaniu rywali. Dzięki danym z InStat można zidentyfikować mocne i słabe strony swojej taktyki, a także znaleźć luki w grze przeciwnika, które można wykorzystać. W dzisiejszej piłce nożnej umiejętne wykorzystanie takich statystyk może dać drużynie przewagę i pomóc w osiągnięciu lepszych wyników.
Podsumowanie
Pressing to agresywna taktyka gry w piłce nożnej, polegająca na szybkim atakowaniu przeciwnika będącego w posiadaniu piłki, w celu jej jak najszybszego odzyskania. Dobrze zorganizowany i wykonywany pressing pozwala drużynie na przejęcie inicjatywy i narzucenie swojego stylu gry. Odzyskanie piłki blisko bramki rywala stwarza doskonałe okazje do zdobycia bramki, a pressing na boisku zmusza przeciwnika do popełniania błędów i utrudnia mu konstruowanie akcji ofensywnych. Jednak źle przygotowany pressing może osłabić własną defensywę i narazić zespół na groźne kontrataki ze strony przeciwnika. Dlatego trenerzy decydujący się na tę taktykę muszą mieć pewność, że ich zawodnicy są odpowiednio przygotowani fizycznie i taktycznie do jej realizacji.
